Regelmatig komen ze voorbij tijdens assessments en loopbaantrajecten; mensen die bij aanvang van de dag of het traject aangeven dat ze in ieder geval NIET zo willen leidinggeven als hun baas. Dan hebben ze het niet over die bevlogen persoon die hen jarenlang geïnspireerd heeft met vernieuwende ideeën en wervende presentaties. Ook gaat het niet over die leider die altijd helder was over welke targets bereikt dienden te worden. Of die hen uitdaagde om het beste uit zichzelf te halen en hulp bood als het even tegenzat. Nee, het gaat hier om die manager die achter je schouder mee staat te kijken hoe jij je werk doet. Die vooral goed is in het geven van instructies en liever het werk uit je handen trekt op het moment dat blijkt dat jij het minder snel of goed doet als hij- of zijzelf.
Ik snap dat! Dat je liever een allround leider wilt zijn. Iemand die mensen al naar gelang hun kennis en ervaring op passende wijze aanstuurt. Dat het prettiger is als jouw medewerkers jou ervaren als iemand die meer kan dan alleen maar instrueren en corrigeren. De realiteit blijkt vaak anders uit te pakken. Zo zie ik diezelfde mensen die zo graag niet te kort op de bal willen sturen en hun medewerkers de ruimte willen geven om te groeien, in dezelfde valkuilen stappen als hun oude voorbeelden. Daarmee kom ik ook direct op een punt dat, denk ik, een essentiële rol speelt in dit kader: voorbeeldgedrag.
De theorie induikend kwam ik onder andere uit bij denkers als Bandura. Deze beschrijft met zijn Social Learning Theory dat gedrag aangeleerd wordt door het observeren en imiteren van anderen. Dat de mate waarin dit geobserveerde gedrag bestraft of beloond wordt een belangrijke rol speelt. Recenter neurowetenschappelijk onderzoek toont aan dat spiegelneuronen de basis vormen voor sociaal leren. Deze spiegelneuronen zouden geactiveerd worden als mensen anderen observeren die een specifieke taak uitvoeren/gedrag laten zien. Met andere woorden: Waar je mee omgaat word je door besmet. En in het kader van de leidinggevende die jouw voorbeeld is en die maar één stand heeft, is de kans groot dat jij dat gedrag onbewust gaat kopiëren. Lastig is vooral dat, zonder aanwezigheid van het goede voorbeeld, jij ook minder de kans krijgt om je alternatief, wenselijk gedrag eigen te maken.
De tip is dus: omring je met goede voorbeelden. Mensen die zich zo opstellen dat jij je daar prettig bij voelt. Dan kan je bewust of onbewust ‘afkijken’ welk gedrag hieraan ten grondslag ligt. Zo weet en ervaar je niet alleen wat je niet wilt, maar leer en zie je juist het effect van wat je wel wilt!
Nicolien Dellensen is de eigenaar van Talent Scanner, een online platform dat HR-professionals ondersteunt door HR-tools op het vlak van communicatie en invloed te leveren waarbij het accent ligt op talent en ontwikkeling.
© 2021 Talent Scanner.
